Auteur: rie-jetske

De aanknop

Goed nieuws, we hebben allemaal een aanknop in ons brein! Dat zegt Erik Scherder in zijn college bij DWDD University over het brein. Ik ben blij verrast met dit inzicht, want ik ben al lange tijd bezig met deze ‘actieve aanstand’ en ik wil het graag met jullie delen.

Goed, wat is dat dan, die aanknop? Neurowetenschapper Erik Scherder legt het zo uit: onderin je brein bevind zich de hersenstam. Hier ligt de basis voor alle neurotransmitters, zoals adrenaline dat voor opwinding zorgt. Alle prikkels vanuit je lichaam, dus vanuit je spieren en gewrichten, gaan direct naar deze hersenstam. Deze prikkels worden vanuit daar verspreid naar andere delen van het brein en het resultaat is dat je wakkerder en scherper bent; je bent bij de les. Met andere woorden: door te bewegen zet je de aanknop van je brein om.

Al tijdens mijn studie aan de Koningstheaterakademie moest ik van Liedtekstinterpretatie docent Johan Hoogeboom voor het zingen minstens tien kniebuigingen maken. Echt begrijpen deed ik het niet, maar ik voelde het effect wel meteen. Eerst zit de adem nog wat hoog, maar na enkele seconden zakt het weg en word het makkelijker om te zingen. Probeer dat ook maar eens, tien kniebuigingen. Zeker weten dat je je hart voelt pompen en het bloed door je aderen voelt stromen. Je staat aan.

In deze koude wintermaanden met gure oostenwinden en plotselinge regen- of hagelbuien, merk ik dat veel leerlingen last hebben van kwakkelende kwaaltjes en vervelende verkoudheden. Het lijkt een vicieuze cirkel te zijn: je voelt je niet lekker -> je hangt wat rond -> je hebt weinig energie -> zingen lukt niet -> dat valt tegen -> je voelt je nog slechter -> je zegt de zangles maar af. Jammer!

Juist door naar zangles te gaan kan je die aanknop weer omzetten. Samen met je docent kan je onderzoeken waar de balans inspanning/ontspanning voor jou ligt. Het is helemaal niet erg om een keer een les alleen maar stemoefeningen te doen en die hit van Beyonce even met rust te laten. En het zou zomaar kunnen (grote kans zelfs) dat je stem na een zangles beter voelt en jij dus ook! Mijn tip voor deze koude decembermaand is dan ook: laat de winterblues je niet gek maken! Juist als je je iets minder fijn voelt: zet je aanknop om en huppel, fiets of wandel naar zangles. Je krijgt er geen spijt van!

PS: Dit hele verhaal geldt natuurlijk niet als je zwetend met koorts in bed ligt of als je keelpijn hebt, dan moet je namelijk echt thuisblijven.

Je buitenstem

Sinds een aantal weken heb ik een nieuwe leerling van 8 jaar, een ontzettend vrolijke meid die graag zingt, maar op school wordt ze uitgelachen. Ze zingt namelijk graag laag en als ze hoger wil zingen, lukt het niet of komt er een klein en zacht geluid uit. In de les zijn we daarom vooral bezig met het plezier in zingen vergroten, gekke bekken trekken, roepen, sirenes nadoen en vooral aan het experimenten met verschillende geluiden maken. Het viel me op dat ze haar mond nooit verder opendeed dan een of twee centimeter. Toen ik haar aan het uitleggen was dat ze haar mond best wat verder open mocht doen, zei ze:

L: “Maar juf, dan hoor je mijn buitenstem”
Ik: “Je buitenstem?”
L: “Als ik buiten speel, gebruik ik mijn buitenstem. Als ik op school ben, mag dat niet. Dan gebruik ik mijn binnenstem”.
Ik: “Zou je je buitenstem eens aan mij willen laten horen?”.
L: “ Nee, dat kan niet, want we zijn nu toch binnen”.

Na wat doorvragen bleek dat de juf op school de kinderen heeft geleerd om binnen niet te schreeuwen en dit heeft uitgelegd als de binnen- en buitenstem. Wat een bijzonder en creatief idee, om hiermee de kinderen bewust te maken van stemgebruik. Het werkt waarschijnlijk ook voor veel kinderen, maar mijn leerling had zich dit zo aangetrokken dat ze binnen geen volume meer durfde te maken. En het gevolg daarvan was dat de stem heel luchtig en klein werd in de hoogte, waardoor haar klasgenoten hier opmerkingen over gingen maken en haar stem zich steeds verder terugtrok.

Dit is iets wat ik vaak tegenkom in de zangles. We zijn allemaal opgegroeid met het idee dat veel geluid maken, storend is. Nederland is dichtbevolkt en we hebben allemaal buren die mee kunnen luisteren. We zijn toch geen Amerikanen? Die hoor je altijd overal bovenuit met dat knauwende, scherpe geluid. Irritant!
Dat geluid, twang, is in de zangles juist heel erg handig en bruikbaar (als je het leert doseren). Het leuke aan zangles is dat je weer mag kennismaken met al die geluiden die je niet meer mocht maken toen je volwassen werd. Het is een hernieuwde kennismaking met je buitenstem, die je misschien niet eens meer herkent omdat het zo lang geleden is. Ben jij dit ook, dit enorme geluid? Ja!
In de zangles mag je buiten alle volumegrenzen treden die in de binnenwereld gelden. Je buitenstem mag eruit komen en dat zorgt voor emotionele en mooie momenten. Het moment dat je stem de ruimte vult en je volledig aanwezig bent. Dat is de prachtige buitenstem!